Brusselse Thema's 14, Brussel, VUBPRESS, 2005, ISBN 90 5487 402 3
Politiek, taal, onderwijs en samenleving zijn in Brussel constant in beweging. Deze bundel telt elf bijdragen en opent met een analyse van de evolutie van het Vlaamse denken over de toekomst van Brussel en zijn instellingen gedurende het laatste decennium. Sommigen pleiten vandaag voor de oprichting van een Brusselse Gemeenschap of een European Capital Territory. Brussel werd echter vóór de Eerste Wereldoorlog reeds als internationale hoofdstad en zelfs 'federaal werelddistrict' gepromoot.
Utopie of realpolitik? Politiek voeren is in Brussel zeker geen sinecure omwille van de complexe verhoudingen tussen de bevoegdheden en instellingen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Gemeenschappen en de gemeenten. Dat blijkt uit analyses van het Brusselse beleid inzake stedelijke heropleving en stadsvernieuwing. Taal en onderwijs zijn sectoren die in Brussel ook volop in beweging zijn. Het Nederlandstalig secundair en volwassenenonderwijs staat in Brussel voor enorme uitdagingen. Die zijn echter niet uniek. Ook in Quebec tracht men immers een vraag naar tweetaligheid te verzoenen met een duale onderwijsstructuur, terwijl een meertalige populatie de traditionele dualiteit overstijgt en voor een gedeeltelijke loskoppeling tussen taal en cultuur zorgt.
Deze bundel bevat ook een overzicht van de evolutie van immigraties in Brussel in historisch perspectief. Welke factoren brachten de verschillende immigratiegolven en -groepen op gang? De problematiek van immigratie is uiteraard nauw verbonden met die van integratie, wat zeker niet zonder conflicten in de samenleving gepaard gaat. Dat was in het verleden zo en geldt vandaag nog.
Uit de analyse van de rol van de Brusselse vakbonden bij de uitbouw van het migrantenbeleid blijkt dat er een kloof bestaat tussen het verheffende antiracistische discours van de vakbondsleiding en de praktijk op het terrein. Hoe komt dat? De auteurs die aan dit nummer van Brusselse Thema's hebben meegewerkt, zijn allen betrokken bij het interuniversitair en interdisciplinair steunpunt 'Brussels Informatie-, Onderzoeks- en Documentatiecentrum' (BRIO) en de internationale Wetenschappelijke Onderzoeksgemeenschap van het FWO-Vlaanderen 'Onderzoek over Brussel en andere meertalige (hoofd)steden'.
Inhoud
Voorwoord
Inleiding
- Van BRUT naar BRIO/De BRUT à BRIO/From BRUT to BRIO, Els Witte
- Vlamingen denken over Brusssel (1995-2005), Els Witte & Roel De Groof
- De promotie van Brussel als internationale hoofdstad. De campagne van Louis Frank voor de constructie van Brussel als federaal werelddistrict (1905-1914), Roel De Groof
- Cultuur en stedelijke heropleving: een evaluatie van de beleidspraktijk van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (1995-2005), Jan Fransen
- De bouwheer en de aannemers. Enkele institutionele aspecten van de Brusselse stadsvernieuwing, 1994-2004, Joost Vaesen
- Taalonderwijs Nederlands bij volwassenen in Brussel. Een onderzoek naar het profiel, de motivatie en het taalgebruik van de cursisten Nederlands in het volwassenenonderwijs, Rudi Janssens,
- Nederlandse taalvaardigheid van Franstalige leerlingen in het Nederlandstalig Onderwijs in Brussel: een longitudinaal onderzoek, Luk Van Mensel
- Een kwaliteitslabel voor het Brussels Nederlandstalig secundair onderwijs. Ten koste waarvan?, Karen François
- De impact van het onderwijs op de grenzen tussen taalgemeenschappen: een vergelijking tussen Québec en België, Rudi Janssens
- L'éducation et les relations entre les francophones et les anglophones au Québec: les perceptions des directions d'écoles, Marie Mc Andrew, Francine Lemire & William J. Smith
- Immigraties in Brussel. Historische perspectieven,1815-1975, Els Witte
- Het Brusselse vakbondswezen en de migranten/allochtonen: discours en syndicale structuren sinds de jaren 1970-80, Eva Schandevyl
- Ethnische relaties en onderwijs in verdeelde samenlevingen: een vergelijking tussen België en Canada, Rudi Janssens
- De Brusselse draaideur werkt onvoldoende, Jan Degadt Brussel en Europa, Roel De Groof
De auteurs