Brusselse Thema's 9, Taalfaciliteiten in de Rand. Ontwikkelingslijnen, conflictgebieden en taalpraktijk

In 1963 verkregen zes gemeenten in het Vlaams-Brabantse randgebied van Brussel taalfaciliteiten. Rudimentair gesteld konden Franstalige inwoners van de Vlaamse gemeenten Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Wemmel en Wezembeek-Oppem voortaan in hun betrekkingen met de autoriteiten de eigen taal gebruiken. In de loop van bijna veertig jaar werd dit faciliteitenregime regelmatig ter discussie gesteld, zowel vanwege zijn politiek als sociaal-maatschappelijk en demografisch karakter. In opdracht van de Provincie Vlaams-Brabant onderzoekt het Centrum voor de Interdisciplinaire Studie van Brussel de impact van dit stelsel op de Vlaamse, Franstalige en Belgische politiek, waarbij het zwaartepunt ligt op de recente periode vanaf 1988. Daarnaast wordt er een overzicht gegeven van de belangrijkste conflicten en discussies die tussen de zes gemeenten en de voogdijoverheid plaatsgrijpen. Ten slotte wordt er aan de hand van een grootschalige enquête een analyse gegeven van de houding van de Nederlands-, Frans- en anderstalige inwoners van de randgemeenten ten aanzien van het faciliteitenstelsel. Deze enquête onderzoekt het taalgebruik binnen het gezin, de vriendenkring en het verenigingsleven, om te eindigen met een aantal indicaties betreffende de relatie tussen taal en politieke en culturele identiteit.

---

Inhoud

Inleiding
Deel 1: Hoofdlijnen in de ontwikkeling van de faciliteitenproblematiek 1. Faciliteiten: permanente minderheidsrechten of uitdovende taaltegemoetkomingen gericht op integratie van Franstalige inwijkelingen? Het taalcompromis van Hertoginnedal (1963), oorsprong van de huidige controverse 2. De staatshervorming van 1970: de faciliteitengemeenten worden Vlaams grondgebied 3. Egmont-Stuyvenberg: een mislukte poging tot pacificatie 4. De pacificatiewet van 9 augustus 1988 5. Het Sint-Michielsakkoord: versterking van de Vlaamse voogdij en nieuwe maatregelen ter bescherming van de Franstalige minderheid in de Rand 6. Het Lambermontakkoord (2001): de regionalisering van de gemeente- en provinciewet 7. Algemeen besluit deel I
Deel II: De belangrijkste conflictmomenten 1. Taalgebruik van de bestuurden in hun relatie met de bestuurder
2. Taalgebruik binnen het schepencollege en de gemeenteraad
3. Onderwijs
4. Cultuur
5. De omzendbrief-Peeters als cumulatiepunt van een communautair conflict
6. Algemeen besluit deel II

Deel III: Taalgebruik in de faciliteitengemeenten