Brussel, Onderzoeksrapport BRIO, 2008
Binnen BRIO liep in de periode september 2005 - december 2007 het onderzoeksproject Brusselnorm en Brusseltoets. Het onderzoek werd uitgevoerd door onderzoekers van de Hogeschool-Universiteit Brussel (voorheen Ehsal). Opzet van het project was de ontwikkeling van een meetinstrument ter ondersteuning van de Brusselnorm en de ontwikkeling van een beleidsinstrument ter uitwerking van een Brusseltoets.
De Brusselnorm is de norm die door de Vlaamse Gemeenschap wordt gehanteerd ten aanzien van het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad en inhoudt dat de Vlaamse Gemeenschap voor haar beleid in Brussel 300.000 mensen als haar doelgroep beschouwt. De Brusseltoets is een beleidsinstrument dat gebruikt wordt om alle Vlaamse decreet- en regelgeving vooraf te toetsen op de toepasbaarheid in Brussel en op het effect op de band met Vlaanderen.
Met betrekking tot de Brusselnorm geven de onderzoeksresultaten een genuanceerd beeld weer. Voor sommige beleidsdomeinen wordt de Brusselnorm momenteel gehaald. Zo vindt 30% van het hoger onderwijs in Brussel plaats aan Nederlandstalige instellingen en ressorteert meer dan 30% van de opvangvoorzieningen voor jonge kinderen in Brussel onder de bevoegdheid van Kind en Gezin. Voor andere beleidsdomeinen wordt de norm bijna gehaald. Dit is bijvoorbeeld het geval voor het Nederlandstalige kleuteronderwijs in Brussel, dat meer dan 22% van Brussels aanbod uitmaakt. Voor nog andere beleidsdomeinen, zoals voor de toepassing van de Vlaamse zorgverzekering in Brussel, wordt de norm niet gehaald.
Bij het in kaart brengen van de Brusselnorm wijzen de onderzoekers op het belang van de specifieke socio-demografische en taalkundige Brusselse situatie. Vanuit de Vlaamse Gemeenschap werd eerder al expliciet gesteld dat de Brusselnorm zich richt tot een diverse en meertalige doelgroep. Ook de centrumfunctie van het Vlaamse aanbod in Brussel wordt in het onderzoek mee in rekening gebracht.
Voor wat betreft de Brusseltoets wordt in het onderzoek een sjabloon voorgesteld dat als leidraad kan dienen bij toekomstige Vlaamse regelgeving. Hierbij ligt de nadruk op de eigenheid van de Brusselse situatie, de bevoegdheidsverdelende regels, het overleg met andere actoren en de band van Brussel met Vlaanderen. Voorts staat ook de Brusselnorm en de ambitie om in Brussel een beleid uit te werken voor 300.000 mensen centraal in de Brusseltoets.