Brussel, Gent, De Boeck & Larcier, 2003, ISBN 2-8044-1216-4
Op 16 en 17 december 2002 ging een interuniversitair colloquium door over de plaats en de werking van de negentien gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Initiatiefnemer was de Wetenschappelijke Onderzoeksgemeenschap 'Onderzoek naar Brussel en andere meertalige (hoofd)steden'.
Dit boek bevat de bijdragen van het colloquium. Vanuit verschillende universitaire instellingen en disciplines (juristen, historici, sociologen, politicologen, demografen, economen) leveren specialisten een bijdrage.
Het eerste deel behandelt het ontstaan en de evolutie van het fenomeen van de 19 gemeenten en het Brussels model en van de politieke en juridische aspecten ervan. Het tweede deel schetst een gediversifieerd beeld van de 19 gemeenten, met de sociaaleconomische, demografische, ruimtelijke, electorale, politieke en taalkundige aspecten en de minderhedenproblematiek. Het derde en vierde deel is gewijd aan de verhouding tussen de gemeenten en respectievelijk de gemeenschappen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
De multidisciplinaire aanpak en de analyse van de verbanden met de diverse overheden maken het mogelijk om (het eigen karakter van) de moeilijkheden van deze 19 gemeenten beter te begrijpen en bijgevolg op zoek te gaan naar perspectieven voor de toekomst.
De kwaliteitsvolle en dikwijls vernieuwende bijdragen zijn geschreven in de taal van de auteur, maar worden voorafgegaan door een samenvatting in het Frans en het Nederlands. De inleiding, de samenvattngen en de conclusies zijn tevens in het Engels vertaald.
INHOUDSTAFEL
| Inhoud/Contenu | pp. |
| Inleiding, Redactie | VII |
| Introduction, Rédaction | XIII |
| Introduction, Editors | XIX |
| Allocution d'ouverture F-X de Donnéa (Ministre-Président de la Région de Bruxelles-Capitale) | XXV |
| Openingstoespraak F-X de Donnéa (Minister-President van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) |
XXXI |
| I. Ontstaan en evolutie van het fenomeen 19 gemeenten / Le phénomène des 19 communes: origines et évolutions | |
| De kwestie Groot-Brussel en de politieke metropolisering van de hoofdstad (1830-1940). Een analyse van de besluitvorming en de politiek-institutionele aspecten van de voorstellen tot hereniging, annexatie, fusie, federatie en districtsvorming van Brussel en zijn voorsteden, De Groof Roel | 3-55 |
| Groot-Brussel tijdens WOII (1940-1944), Wouters Nico | 57-81 |
| Le Grand-Bruxelles et les après-guerres, Kesteloot Chantal | 83-106 |
| De bestuurlijke organisatie van Brussel in een comparatief perspectief: tussen centralisering en decentralisering, Deschouwer Kris & Van der Schoot Wim | 107-117 |
| La collaboration policière à Bruxelles, Smeets Sybille & Tange Carrol |
119-140 |
| II. L'image contrastée des 19 communes / Het gediversifieerd beeld van de 19 gemeenten |
|
| A. Sociaal-economische en -demografische aspecten / Aspects socio-économiques et -démographiques | |
| Des indicateurs de performance pour les communes bruxelloises, Lambert Jean-Paul, Taymans-Blondiau Michèle & Van Droogenbroeck Nathalie | 145-164 |
| Income Tax Base Evolution in Brussels 1980-1999: The Budgetary Value of the Rich, Ashworth John, Geys Benny & Heyndels Bruno | 165-181 |
| La politique du logement, Zimmer Pol | 183-207 |
| La politique communale de l'aménagement du territoire, Lambotte Françoise | 209-229 |
| Les communes bruxelloises et le problème de la mobilité: entre autonomie et convergence, Misonne Delphine & Hubert Michel |
231-253 |
| B. Aspects politiques et linguistiques - La problématique des minorités / Taal en politiek - Beleidsperspectieven en minderheden | |
| Le profil électoral des communes bruxelloises, Mabille Xavier | 257-260 |
| Politieke participatie en zelforganisatie van allochtonen in de Brusselse gemeenten. Een verkenning, Jacobs Dirk & Swyngedouw Marc | 261-289 |
| La politique communale vis-à-vis des populations issues de l'immigration, Rea Andrea | 291-309 |
| De Vlaamse vertegenwoordiging in de Brusselse gemeenten. La représentation flamande dans les communes bruxelloises, Delgrange Xavier, Mares Ann & Meier Petra | 311-339 |
| Taalgebruik in de Brusselse gemeenten, Janssens Rudi | 341-368 |
| Le personnel communal et la législation linguistique à Bruxelles, Vandernoot Pierre & Marique Yseult |
369-423 |
| III. De gemeenten en de gemeenschappen / Les communes et les communautés | |
| De relatie tussen en het beleid van de Brusselse gemeenten en de Vlaamse gemeenschapsinstellingen, 1994-2001, Fransen Jan & Rodriguez Magaly | 427-467 |
| L'intervention des communes dans les matières communautaires à Bruxelles, Gallez Laurence & Vandecappelle Annick |
469-491 |
| IV. Les communes et la région / De gemeenten en het gewest | |
| Autonomie communale et spécificité bruxelloise: une première approche, Kesteloot Chantal | 495-509 |
| De regionalisering van de Gemeentewet: constitutionele aspecten, Velaers Jan | 511-542 |
| Les communes bruxelloises dans leur relations avec les autres niveaux de pouvoirs, Van Bol Jean-Marie | 543-556 |
| De financieel-politieke relatie tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Brusselse gemeenten, 1994-2001: analyse van de gewestelijke fondsen en toelagen voor de Brusselse gemeenten, Vaesen Joost | 557-584 |
| Het gemeentelijk personeelsbeleid: het Sociaal Handvest, Schmidt Hildegard |
585-610 |
| Conclusies | |
| De Brusselse negentien gemeenten: sinds het begin van de 19de eeuw het voorwerp van een controversieel debat, Witte Els | 613-615 |
| Het gediversifieerd beeld van de 19 gemeenten. Sociaal-economische, -demografische en -geografische aspecten, de Coorebyter Vincent | 617-619 |
| Taal en politiek: beleidsperspectieven en minderheden, Phalet Karen | 621-624 |
| Betrekkingen tussen de Brusselse gemeenten en de instellingen met bevoegdheid in communautaire aangelegenheden, Dumont Hugues | 625-632 |
| De gemeenten en het gewest, Alen André |
633-635 |
| Conclusions | |
| Les dix-neuf communes bruxelloises: objet d'un débat controversé depuis le début du 19ème siècle, Witte Els | 639-641 |
| L'image contrastée des 19 communes. Aspects socio-économiques, -démographiques et -géographiques, de Coorebyter Vincent | 643-645 |
| Langue et politique: aspects politiques et linguistiques - la problématique des minorités, Phalet Karen | 647-650 |
| Les relations entre les communes bruxelloises et les institutions compétentes dans les matières communautaires, Dumont Hugues | 651-658 |
| Les communes et la région, Alen André |
659-661 |
| Summaries in English |
665-698 |
| Conclusions in English | |
| The Nineteen Brussels Municipalities: a controversial Issue since the early 19th Century, Witte Els | 701-703 |
| Contrasting Images of the 19 Municipalities. Socio-economic, -demographic and -geographical Issues, de Coorebyter Vincent | 705-707 |
| Language and Politics: Authorities and Minorities, Phalet Karen | 709-712 |
| Relations between the Brussels Municipalities and the Community Institutions, Dumont Hugues | 713-720 |
| The Municipalities and the Region, Alen André | 721-723 |